Śpiew

Wielu badaczy, naukowców, nauczycieli i wychowawców podkreśla szczególne znaczenie śpiewu w rozwoju człowieka.

 Mają rację ci, którzy twierdzą, że śpiew umuzykalnia dzieci. Mylą się jednak bardzo ci, którzy uważają, że na tym aspekcie rozwoju funkcje śpiewu się kończą. Wielu badaczy, naukowców, nauczycieli i wychowawców podkreśla szczególne znaczenie śpiewu w rozwoju człowieka. Tak, człowieka, bo nie tylko małego dziecka, ale również osób dorosłych. Dlatego pragnę dać pod rozwagę różne dziedziny życia, na które oddziałuje to artystyczne wyrażenie siebie.

 

Wpływ śpiewu można rozdzielić na dwa sposoby: oddziaływanie bezpośrednie i pośrednie.

Do wpływu bezpośredniego zaliczymy te aspekty, które zachodzą w ciele, czy też w psychice człowieka bezpośrednio pod wpływem śpiewania. Do wpływu pośredniego natomiast zaliczymy te aspekty, które zaistnieją pod wpływem nastroju powstałego na skutek muzykowania głosem.

Innym podziałem, wynikającym również z powyższego, będzie wpływ na rozwój fizyczny (physis) oraz równocześnie zachodzący rozwój psychiczno -emocjonalny (psyche).

Znamienny tutaj jest fakt, że niezależnie od kierunku rozpatrywania śpiew równocześnie wpływa na różne aspekty naszej osobowości i niezależnie od wieku wytwarza energię będącą motorem rozwoju emocjonalnego i psychofizycznego. Zatem śpiew równocześnie wpływa na różne kategorie ludzkiego rozwoju.
Rozważając rozwój fizyczny dzieci zauważamy, że pod wpływem śpiewu rozwijają się i usprawniają układy oddechowy, krążenia, trawienny i nerwowy, co ma dalsze konsekwencje w mechanizmach funkcji życiowych związanych z muskulaturą ciała. Dzieci zwykle w sposób naturalny łączą śpiew z ruchem podkreślając rytm zawarty w piosence. Skłonność ta, dobrze wykorzystana przez mądrego rodzica, czy wychowawcę, prowadzi do usprawnienia ciała i kształtowania prawidłowej postawy.

Osobnym rozdziałem jest wpływ śpiewu na rozwój mowy, bowiem bogactwo oddziaływania na tę sferę jest ogromne. Przede wszystkim śpiew dorosłych uatrakcyjnia tę formę komunikacji zachęcając do prób. Ponadto w atrakcyjny sposób rozszerza słownictwo i możliwości wyrazowe. Sam rytm piosenki ponadto stymuluje rozwój mowy sięgając do naturalnych potrzeb dziecka związanych z rytmem fizjologicznym organizmu oraz tym, co było najbliższe dziecku u początków jego życia, jeszcze w łonie matki, skojarzone z tym, co bezpieczne i znajome.
W przypadku psychiki zauważamy wyraźny wpływ na rozładowanie emocji, poprawę nastroju, budowanie poczucia bezpieczeństwa i odwagi w wyrażaniu siebie. Dzieci, które śpiewają są pogodne, spokojniejsze i odważniejsze. Śpiew ponadto wspomaga uwagę (koncentrację), pamięć i wyobraźnię kształtując równocześnie potrzeby wyższego rzędu związane z potrzebami kulturowymi.
Uwrażliwienie na jakość wydobywanego dźwięku zapobiega chorobom krtaniowym i występowaniu guzków, które mogą wystąpić w przypadku posługiwania się krzykiem. Równocześnie kształtuje kulturę wyrażania myśli i porozumienia międzyludzkiego.Jest to również doskonały środek na wszelkie napięcia psychiczne, lęki i niepokoje oraz agresję.Śpiew powoduje rozładowanie nagromadzonych emocji, zarówno tych przyjemnych, jak i nieprzyjemnych, dzięki czemu łatwiej dziecku utrzymać harmonię i równowagę emocjonalną. Oczywiście nie jest łatwo namówić dziecko „kipiące złością” do wspólnego śpiewu, ale warto próbować, bo efekty są niezwykłe.Pragnę tu podkreślić niezwykłą rolę kołysanek, które śpiewane z dzieckiem przed snem rozluźniają ciało niwelując napięcia, łagodzą skutki różnych doznań z całego dnia i pogłębiają związek emocjonalny dziecka z rodzicem.Nie tylko z rodzicem budujemy lepsze związki dzięki wspólnemu śpiewaniu. Podobnie się dzieje w grupie dzieci, które często razem śpiewają. W takich grupach obserwuje się większą zgodność charakterów, mniej kłótni i bójek, lepszą współpracę również w innych dziedzinach, a także pogodniejszy nastrój członków grupy.Tak rozważając powyższy temat sentymentalnie przypomniały mi się słowa poety Cypriana Kamila Norwida:„(…) Tam idź, gdzie słyszysz śpiew,
Tam ludzie serca mają,
Źli ludzie wierzaj mi
Nigdy nie śpiewają…”